Pakt de overheid het coronavirus net zo knullig aan als de uitbraak van Q-koorts? Dat heb ik me de afgelopen weken tijdens mijn onderzoek naar de Q-koortsepidemie voor Pitch Brabant regelmatig afgevraagd.
De overeenkomsten zijn opvallend. Terwijl het aantal besmettingen elke dag toeneemt aarzelde onze overheid – net als 12 jaar geleden – met doortastende maatregelen: eerst mochten we nog naar Italië; carnaval was geen probleem; en we moesten vooral paniek voorkomen. Toen kwam het dringende advies om elkaar niet meer op de wang te zoenen of handen te schudden, en moest een deel van Noord-Brabant – opnieuw de brandhaard – een weekje thuis blijven tot het virus zou zijn uitgewoed. Sinds donderdag gelden beperkende maatregelen voor heel Nederland. Maar de cafés bleven open en met de eerste voorjaarszon puilden in enkele steden de terrassen uit.
In alle gesprekken voor mijn Q-koortsonderzoek komt het coronavirus ter sprake. Een typisch wicked problem. Zo noemen bestuurskundigen een ingewikkeld vraagstuk waarvan elke oplossing leidt tot weer nieuwe narigheid.
-
Laten we burgers gewoon reizen zolang niet bewezen is dat ze zijn besmet? Dat beperkt de economische schade, maar is voor het virus dé kans om zich verder te verspreiden.
-
Moet iedereen thuis blijven? Hoe moet dat dan met ziekenhuizen, de politie en de brandweer? Dan komen pretparken en scholen stil te liggen, maar ook winkels, transport en allerlei diensten. Als er schakels uit de supply chain worden gehaald, brengt dat mogelijk essentiële diensten zoals de stroom- voedsel en watervoorziening in gevaar. En: de meeste mensen kunnen niet thuis werken.
-
Moet iedereen met koorts en longklachten getest worden? Goed idee, maar daar hebben we de laboratoriumcapaciteit niet voor. Bovendien zou het ten koste gaan van de medisch meest urgente gevallen. De corona-epidemie stopt andere ziekten niet.
-
Sluiten we de grenzen? Dan blokkeren we ook de im- en export van groente, fruit, zuivel en vlees, plus de doorvoer naar de rest van Europa vanuit de Rotterdamse haven.
En dan weten we nog steeds niet of we de piek van besmettingen hebben bereikt. Of dat het ergste nog moet komen.
Onzekerheid over de juiste maatregelen is een parallel met de aanpak van de Q-koorts in 2007. Toen duurde de aarzelende aanpak bijna drie jaar, vooral omdat de ministeries van Volksgezondheid en van Landbouw niet op een lijn zaten, en de belangen van de veehouderij het zwaarst lieten wegen. Daar kwam in polderend Nederland uitstel van, met duizenden onnodige besmettingen als gevolg.
De burger kon bij Q-koorts bovendien moeilijk zelf handelend optreden: de overheid gaf bijzonder weinig informatie aan het grote publiek over de risico’s en preventie. Dat is nu anders. Hoe ontoereikend het op dit moment ook moge klinken: de autoriteiten informeren dagelijks over het coronavirus, en ook over methoden waarmee we onszelf en anderen – hopelijk – kunnen beschermen en verdere verspreiding tegen kunnen gaan.
Bij Q-koorts deden zorgverleners hun uiterste best, maar de Nederlandse staat liet het er lang bij zitten. Wie besmet was had pech. Zelfs nog in 2009, toen allang duidelijk was dat de bacterie afkomstig was van geitenboerderijen. Nog altijd loopt er een schadeclaim van getroffenen die genoegdoening eisen voor het verloren levensgeluk en teruggelopen inkomsten.
De positie van de patiënt komt aan bod in het komende deel van mijn serie over Q-koorts, volgende week op FTM. Intussen ga ik door met mijn onderzoek. Op zoek naar het antwoord op de vraag: hebben we eigenlijk wat van die epidemie geleerd? En hebben we daar nu wat aan? Volg mij en ik houd je op de hoogte.
Deze column is vrijdag als nieuwsbrief gestuurd naar de volgers van Miro Lucassen en Pitch Brabant
19 Bijdragen
C. Tamsyn 4
Zo begint het artikel van Miro Lucassen, Bij onze zuiderburen België zijn per noodverordening alle cafes en restaurants gesloten. Nu bij onze zuiderburen het openbare en sociale leven stilligt, komen ze massaal naar onze kant van de grens.
Met alle gevolgen voor een eventuele uitbreiding van het coronavirus van dien. Sluis aan de Belgische grens werd gisteren overlopen door Belgen.
Dit zegt volgens mij dat mensen pas luisteren als ze zien dat anderen voor hun neus dood omvallen, in winkels ontwaar ik een complete massahysterie van hamsterende mensen.
Ik hoop dat Miro ooit een artikel kan schrijven met de tekst
''wat hebben we van het coronavirus geleerd''.
Sterkte gewenst voor iedereen in deze zware en angstige tijd!
Marla Singer 7
C. TamsynWaarschijnlijk is er over ongeveer 9 maanden ook een kleine geboortegolf te verwachten. Iets wat je ook ziet als de stroom een keer uitvalt.
Wat je van de overheid kan verwachten? Leeft een groot deel daarvan niet in hun eigen bubbel en weet bij het ontbreken van een noodscenario niet wat ze moeten doen.
C. Tamsyn 4
Marla SingerInderdaad ze zijn even daadkrachtig als altijd, de onwetende laksheid straalt er vanaf.
En al weer druk gemint, bang voor de waarheid?
C. Tamsyn 4
Marla SingerHamsteraars, straks, wanneer het leven zijn normale loop heeft hervat, breng die pakken gedroogde bonen en die weeshuisvoorraad pastasaus alsjeblieft ruim voor de vervaldatum naar de voedselbank. En schaam je, in al je vezels.
Sheila Sitalsing Volkskrant.
[Verwijderd]
Marla SingerMarla Singer 7
[Verwijderd]Ik weet wel dat 2 weken geleden een zeer bekwame Amerikaanse dokter zelf met een corona besmetting te maken had en hij had het over antibiotica. De precieze details zijn mij niet bekend maar ik wilde alleen aangeven dat doorsnee corona besmettingen niet ongewoon zijn en behandeld kunnen worden. Dat wordt een uitdaging als het heel veel mensen tegelijk zijn.
Oh oh, het gevaar als mensen te snel conclusies trekken en lezen wat ze zelf willen zien.
C. Tamsyn 4
[Verwijderd]Kunnen mensen met een longziekte onderhoudsantibiotica blijven gebruiken?
Monique Reijers: 'Het gebruik van onderhoudsantibiotica is geen probleem: dat helpt gewone bacteriële infecties te voorkomen waarmee je ook weer minder kwetsbaar bent voor virale infecties.'
Antibiotica helpen alleen tegen bacteriën en niet tegen virussen. Toch zal de arts bij een longontsteking u bijna altijd een kuur voorschijven. Het is voor een arts namelijk moeilijk om te achterhalen of een bacterie, een virus of een combinatie ervan de longontsteking veroorzaakt. Hoest u slijm op? Dat is vervelend, maar wel goed. Op die manier verdwijnen de bacteriën of het virus uit uw longen. Heeft u last van koorts en pijn? Neem dan gerust een pijnstiller, zoals paracetamol.
Martien van Dongen 4
Van vleermuizen op biggen of varkens in combinatie met Afrikaanse varkenspest lijkt mij niet onwaarschijnlijk.
Dieren zijn ideaal voor het verspreiden van infecties.
In China zijn of worden meer dan 200 miljoen varkens geruimd.
Dat er desondanks nog verdacht vlees op de markt is kun je niet uitsluiten.
In Nederland is er een onderzoek geweest van overdracht van het coronavirus van big naar mens.
Klinisch is dit bewezen dat dat kan.
En waarom zou het virus hier niet al eerder zijn dan pas na de uitbraak in China?
Zoveel vragen en zijn die terecht te stellen?
C. Tamsyn 4
Martien van DongenTheo van Beuningen 4
marcel 8
C. Tamsyn 4
marcelHet aantal besmettingen neemt nu toch wel toe. Zo'n 6000 mensen in ons land zijn besmet of besmet geweest met het coronavirus.
Dat blijkt uit een e-mail van Sjaak de Gouw, directeur publieke gezondheid Hollands-Midden, die RTL Nieuws heeft ingezien. De Gouw schrijft aan zijn collega's in het hele land: "Op basis van de piramidescenario's (wiskundige berekeningen, red.) kunnen we berekenen dat er momenteel circa 6000 personen besmet zijn of zijn geweest met het coronavirus. Dat is 0,03 procent van de bevolking."
Tot nog toe zijn 1.441 Italianen aan het coronavirus overleden; dat zijn 24 inwoners op de 1 miljoen. In Nederland steeg het aantal overleden patiënten zaterdag van 10 naar 12, maar ligt het sterftecijfer veel lager: 0,7 per 1 miljoen inwoners. Ook in Spanje en Frankrijk ligt het sterftecijfer hoger dan in Nederland.
Wat er nog aankomt in Nederland weet niemand zeker denk ik we leven niet op een eiland, of je moet een glazen bol hebben.
Er zijn wel veel tegenstrijdige berichten en een traag reagerende overheid naar mijn mening.
C. Tamsyn 4
marcelYiri T. Kohl 2
marcelC. Tamsyn 4
Yiri T. KohlU doet anders aardig mee!
Wij hier doen boodschappen voor mensen van tegen de 90, ze begrepen het niet helemaal, hun kinderen zijn in Spanje overwinteren. Je moet die blijde gezichten zien!
martien brands 1
want de beperkte capaciteit gaat nu vooral het beleid sturen. terwijl er veel voor te zeggen is de besmettingen te laten voort duren, bij 60 % besmetten zou de epidemie al gaan uitdoven. en daarmee de kans voor besmetting van kwetsbaren verminderen. de meesten mensen daarbuiten worden niet ziek.
ook moeten we de ontwikkelingen in Brabant goed blijven volgen, hoe groot is het percentage daar met zieken uit de diverse leeftijdsgroepen? en hoeveel daarvan hebben IC nodig?
C. Tamsyn 4
martien brandsDat het er zo goed lukt, komt uiteraard door hun ervaring met SARS. In 2002-2003 vielen er 33 doden. Sindsdien zijn ze uitstekend voorbereid op een pandemie.
Singapore telt ruim 6 miljoen inwoners, maar het helpt natuurlijk dat die op een eiland wonen. In het zwaar getroffen Italië is bijvoorbeeld sprake van vrij verkeer van goederen en diensten, wat het tegenhouden van een virus veel complexer maakt.
C. Tamsyn 4
Belangrijk is nu hoe slaan we ons door deze onzekere tijd heen? Ik denk zelf dat we het hoofd “koel” moeten houden en elkaar bijstaan. Dat bijstaan kan bestaan uit dat men elkaar helpt, houdt uw oudere en alleenstaande buurtgenoten in de gaten en vraag of zij hulp nodig hebben, zoals eten en drinken, ga bij hun langs en doe hun boodschappen en andere noodzakelijke dagelijkse behoeften, zorg ook dat zij begrijpen wat er werkelijk speelt en vraag of ze zich goed voelen.
Het zijn allemaal kleinschalige maatregelen die in ieder geval de zorgen in je eigen buurt kunnen verzachten. Met zijn allen wordt kleinschalig dan grootschalig. Sterkte!
Herman Stapelbroek 2